ชาวประมงคลองประทุนอีกหลายคนไม่อยากให้ใครไปเป็นภาระเรือเช่นกัน ส่วนอีกเหตุผลคือ จุดต่างๆ ที่วางลอบปูและหาปลาในคลองถือว่าเป็นความลับที่ไม่ต้องการจะเปิดเผยให้ใครรับรู้ นั่นหมายถึงฐานที่มั่นของการทำมาหากินหากเปรียบเป็นเกษตรกรบนแผ่นดิน ถ้าพูดถึงความสำคัญของการอนุรักษ์และข้อมูลที่จำเป็นต้องชัดเจนเป็นตัวเลข เพื่อใช้ประกอบการตัดสินใจในการทำการอนุรักษ์และฟื้นฟู กุ้ง หอย ปู ปลา ในอนาคต
สถานการณ์คนรุ่นใหม่ในประเทศไทย กับความเปลี่ยนแปลงของโลก มีการคิดอย่างเป็นเหตุผล กล้าตัดสินใจ ทั้งยังมีการริเริ่มและลงมือทำในสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อตนเองและส่วนรวม จึงทำให้เยาวชนคนรุ่นใหม่หันมาแสดงจุดยืนมากขึ้นในทุกๆ ด้าน การแสดงศักยภาพและความสามารถของเยาวชนในหลายกรณีแทนที่จะได้รับการส่งเสริมให้ก้าวหน้า แต่กลับถูกตัดสินตีตราว่าเป็นสิ่งที่ไม่เหมาะสม ท้าทาย ไปจนถึงเป็นภัยคุกคามต่อความเป็นระเบียบเรียบร้อยของสังคม
สาระสำคัญของร่างฉบับนี้ฯ เป็นการกำหนดให้องค์กรที่ไม่แสงหารายได้หรือกำไรมาแบ่งปันกัน ต้องจดแจ้งกับอธิบดีกรมการปกครอง หากไม่จดแจ้งจะมีโทษทางอาญา การดำเนินกิจกรรมต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยกำหนด ทั้งนี้การรับเงินจากต่างชาติมาใช้ในการดำนเนินกิจกรรมในประเทศไทย ทำได้เฉพาะกิจกรรมที่กำหหนดไว้เท่านั้น ให้เปิดเผยแหล่งที่มา จำนวนเงินที่ใช้ในการดำเนินกิจกรรม ยื่นแบบรายการภาษีเงินได้ทุกปี และเผยแพร่รายงานการสอบบัญชี
พี่เจมส์แล่นเรือออกตัวเคลื่อนไปบนริ้วน้ำคลองสีเขียวขุ่นไปช้าๆ พร้อมกับส่งสัญญาณที่ดังกว่าเสียงเครื่องยนต์เรือขนาด 12 แรงม้า บรรยากาศยามเย็นของปากคลองประทุน พี่เจมส์เตรียมพร้อมผูกผ้าโพกหัวสวมไฟฉายทับบนหัวเพื่อจะส่องกุ้ง เราเตรียมตัวกันกลางบรรยากาศแสงแดดอ่อนสีส้มแดง ทายากันยุง เตรียมเครื่องไม้เครื่องมือ สวิง ฉมวก สั้น ยาว เมื่อสิ้นแสงตะวันและความมืดค่ำเข้าปกคลุม พี่เจมส์ไปนั่งประจำการยังหัวเรือ มีแสงจันทร์ทอดเงาอ่อนนุ่มอยู่เหนือหัว พี่แกจับฉมวกพร้อมฝีพายส่ายหัวไปรอบผืนน้ำตรงหน้า
เรือพี่เจมส์จอดริมคลอง ไกลห่างจากบ้านปลาพอสมควร แกเกี่ยวเบ็ดด้วยเหยื่อหมึก และให้ผมช่วยหย่อนลงน้ำ 1 คัน ผมตื่นเต้นนิดหน่อยด้วยอาการที่จับผิดจับถูก ส่วนพี่เจมส์ก็หย่อนเบ็ดของตัวเอง ไม่นานนักเหมือนปลาจะกินเหยื่อ แกจึงรีบยกขึ้นมา ปรากฏเป็นปลาตัวเล็กมีเสียงร้องโอด ๆ คล้ายอึงอ่าง มันคือปลากด และไม่แคลงใจอีกต่อไปว่าทำไมทั้งประเทศจึงตั้งชื่อมันเหมือนกันหมด เสียงร้องโอด ๆ ยังคงดังลอดฝาลังโฟม
การเข้าถึงทรัพยากรเป็นสิทธิของทุกคนทุกเพศทุกวัยอย่างเท่าเทียม และการดูแลการจัดการทรัพยากรอย่างยั่งยืนนั้นเพื่อใช้ประโยชน์ได้ตลอดไปก็เป็นสิทธิและหน้าที่ของทุกคนเช่นกัน ทุกชีวิตต้องอาศัยฐานทรัพยากร ดังนั้นอำนาจและหน้าที่ในการบริหารจัดการควรเป็นของชุมชนท้องถิ่นอย่างเต็มที่
ชาวประมงพื้นบ้านผู้อาศัยคลองประทุนแห่งนี้เป็นสายเลือดหล่อเลี้ยงชีวิตจากการออกเรือหาปลาเรื่อยมา รวมตัวกันผลักดันให้เกิดการจัดทำเขตป่าเศรษฐกิจชุมชนขึ้นมา พวกเขาเข้ายึดบ่อนากุ้งร้าง แล้วสร้างพื้นที่ป่าไม้เข้าทดแทน มีการขยายเขตการปลูกพันธุ์ไม้ชายเลนออกไปอย่างกว้างขวาง สร้างข้อตกลงร่วมของการใช้ประโยชน์จากคลองประทุน
เรียนรู้ – เปลี่ยนแปลง
การเปลี่ยนแปลงไม่ได้เริ่มจากการที่เราไปเปลี่ยนคนอื่นก่อน แต่ “การเปลี่ยนแปลงที่ดีคือการเปลี่ยนแปลงตัวเราเอง” เยาวชนคนรุ่นใหม่ที่กล้าคิด กล้าทำ กล้าเปลี่ยนแปลง กล้าแสดงออก กล้าเสียสละ หัวใจที่ยิ่งใหญ่ เพื่อให้ได้มาซึ่งคุณค่าบางอย่างในสังคม
อุณภูมิของสถานการณ์บ้านเมืองที่ร้องแรงหลายองศาไม่ต่างกันมากกับอุณหภูมิของม็อบปิดเหมืองหินดงมะไฟ อ.สุวรรณคูหา จ.หนองบัวลำภู ที่ผมทำงานอยู่ ลมหนาวที่นี่มาพร้อมกับการต่อสู้เพื่อการทำมาหากินและเพื่อปากท้องของครอบครัว คนในพื้นที่ต่อสู้เพื่อรักษาภูผา ป่าไม้ไว้ ลมหนาวไม่เคยทำให้ร่างกายเย็นชาเลย แต่ลมหนาวมาพร้อมกับมิตรภาพ มาพร้อมกับความอบอุ่นจากกองไฟ อุณภูมิสูงแห่งความหวังคอยเติมความอบอุ่นใจให้พวกเขาได้เสมอ
